"Khúc ca của tế bào" của Siddhartha Mukherjee đưa người đọc vào một hành trình khám phá kỳ diệu về đơn vị cơ bản nhất của sự sống: tế bào.  

Trong mỗi chúng ta tồn tại hàng chục nghìn tỷ tế bào – những đơn vị nhỏ bé nhưng mang trong mình sức mạnh kiến tạo nên toàn bộ cơ thể. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi: Chúng thực sự vận hành ra sao? Câu trả lời không đơn thuần nằm trong những bài giảng sinh học, mà được hé lộ sống động, sâu sắc và đầy nhân văn trong “Khúc ca của tế bào”, tác phẩm mới nhất của Siddhartha Mukherjee – một bác sĩ, nhà khoa học và cây bút tài năng từng đoạt giải Pulitzer.

Cuốn sách là hành trình khám phá kỳ diệu về tế bào – từ những quan sát đầu tiên qua kính hiển vi ở thế kỷ 17 đến những đột phá mang tính cách mạng trong y học hiện đại. Mukherjee dẫn dắt người đọc đi qua từng cột mốc quan trọng trong lịch sử khoa học, làm sống lại hình ảnh của các nhà tiên phong như Robert Hooke – người đặt tên cho “cells” – hay Antonie van Leeuwenhoek với phát hiện chấn động về thế giới vi sinh vật.

Điều đặc biệt ở “Khúc ca của tế bào” là cách tác giả lồng ghép những kiến thức chuyên sâu với giọng văn đầy mê hoặc. Những khái niệm tưởng chừng khô khan như màng tế bào, nhân, ty thể hay các bào quan khác bỗng trở nên sinh động, dễ hiểu qua cách lý giải sáng rõ và đầy cảm hứng. Tác giả không chỉ phân tích từng cấu trúc, mà còn mở rộng cái nhìn về cách các tế bào phối hợp, tương tác để xây dựng nên sự sống toàn vẹn – từ mô, cơ quan đến toàn bộ cơ thể con người.

Không dừng lại ở khía cạnh sinh học, cuốn sách còn mở ra những liên hệ sâu sắc với y học, bệnh tật và sự chữa lành. Mukherjee – với tư cách một bác sĩ ung thư – đã giúp người đọc hiểu được vì sao khi tế bào rối loạn, cơ thể con người lại lâm bệnh. Ông chỉ ra những cơ chế phức tạp nhưng có thể can thiệp, từ đó giới thiệu những liệu pháp tiên tiến như liệu pháp gen, liệu pháp miễn dịch, hay sử dụng tế bào gốc để tái tạo mô tổn thương – những tiến bộ đang mở ra hy vọng lớn lao cho tương lai y học.

Tác phẩm cũng không ngần ngại đặt ra những câu hỏi về mặt đạo đức, xã hội và triết học – khi con người ngày càng tiến gần đến khả năng can thiệp vào chính nền tảng của sự sống. Mukherjee viết bằng một ngôn ngữ giàu hình ảnh, đậm chất văn chương, khiến người đọc không chỉ được cung cấp kiến thức, mà còn bị cuốn vào dòng suy tưởng sâu xa về bản chất của sự sống, của ý thức và của chính con người.

Với “Khúc ca của tế bào”, bạn sẽ không chỉ nhìn thấy thế giới bên trong cơ thể mình một cách rõ ràng hơn, mà còn cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế, phức tạp và kỳ diệu của sự sống. Đây là cuốn sách dành cho bất kỳ ai yêu tri thức, khao khát hiểu về chính mình và thế giới – một tác phẩm vừa mạnh mẽ về nội dung, vừa sâu lắng về cảm xúc.

Không ngẫu nhiên mà “Khúc ca của tế bào” đã được vinh danh với những giải thưởng danh giá như PROSE Award for Excellence in Biological and Life Sciences hay Chautauqua Prize 2023, đồng thời được xếp vào danh sách Notable Book của The New York Times.

Một lời ngợi ca sâu lắng dành cho tế bào – đơn vị nhỏ nhất nhưng lại mang trong mình cả một vũ trụ. Và là một lời mời gọi mỗi chúng ta bước vào hành trình khám phá chính sự sống đang diễn ra từng phút giây bên trong cơ thể mình.

THÔNG TIN TÁC GIẢ: 

Siddhartha Mukherjee là một bác sĩ, nhà nghiên cứu ung thư và tác giả từng đoạt giải thưởng Pulitzer. Sinh ra ở New Delhi, Ấn Độ, ông theo học tại Đại học Stanford, Đại học Oxford (với tư cách là học giả Rhodes) và Trường Y Harvard. Mukherjee hiện là phó giáo sư y khoa tại Đại học Columbia và là bác sĩ ung thư tại Trung tâm Y tế Đại học Columbia.

Ông nổi tiếng với khả năng kết hợp khoa học phức tạp với lối kể chuyện hấp dẫn, thu hút cả độc giả chuyên môn và đại chúng. Tác phẩm đầu tay của ông, "Lịch sử ung thư: Hoàng đế của bách bệnh" (2010), đã được trao giải Pulitzer cho sách phi hư cấu, đồng thời được đánh giá cao về sự uyên bác, sâu sắc và nhân văn trong việc khám phá lịch sử và bản chất của căn bệnh ung thư.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA 

“Một câu chuyện sống động, cá nhân, chi tiết và lay động về tế bào trong lịch sử y học và triển vọng hiện nay của liệu pháp tế bào.”

– Siri Hustvedt, The Washington Post

“Mukherjee đưa chúng ta dõi theo tiến trình hiểu biết của con người: từ khám phá vào thế kỷ XVII rằng con người được tạo thành từ các tế bào cho đến các công nghệ tế bào tiên tiến phục vụ mục đích điều trị.”

– The New Yorker

“Giống như nhà thần kinh học Oliver Sacks, Mukherjee là một bác sĩ và nhà khoa học với kỹ năng văn chương và lòng trắc ẩn. Ông đưa chúng ta đi khám phá tế bào theo cùng cách mà ông đã khai mở hiểu biết của chúng ta về ung thư và gen trong những cuốn sách trước đó.”

– Jim Higgins, Milwaukee Journal Sentinel

TRÍCH ĐOẠN/ CÂU QUOTE HAY 

Cuốn sách này là câu chuyện về tế bào. Một biên niên sử về việc phát hiện rằng mọi sinh vật, bao gồm cả con người, được tạo nên từ những “phần tử cơ bản” này. Đây là câu chuyện về cách mà những tập hợp có tổ chức và hợp tác của những đơn vị sống tự chủ này – mô, cơ quan và hệ cơ quan – cung cấp phương tiện cho những hình thức sinh lý học cơ bản: miễn dịch, sinh sản, cảm giác tính, nhận thức, sửa chữa và phục hồi sức lực. Ở chiều ngược lại, đây là câu chuyện về những gì sẽ xảy ra khi hoạt động của các tế bào bị rối loạn, chuyển cơ thể chúng ta từ sinh lý học tế bào thành bệnh học tế bào – sự trục trặc của tế bào gây ra sự trục trặc của cơ thể. Và cuối cùng, đây là một câu chuyện về cách thức hiểu biết của chúng ta về sinh lý học và bệnh học tế bào sâu sắc hơn đã khơi lên một cuộc cách mạng trong y học và sinh học, dẫn đến sự xuất hiện của những loại thuốc biến đổi và sự khởi sinh của loài người được biến đổi bởi những loại thuốc này.

Tương lai sẽ đem lại điều gì? Hãy để tôi làm rõ: Tôi sử dụng từ “con người mới” trong suốt cuốn sách này và ở cả nhan đề. Tôi dùng nó với một nghĩa rất chính xác. Tôi rõ ràng không có ý chỉ “con người mới” được tìm thấy trong các phương án khoa học viễn tưởng của tương lai: một tạo vật được trí thông minh nhân tạo cải tiến, được nâng cao bằng robot, được trang bị tia hồng ngoại, loại sinh vật nuốt một viên thuốc màu xanh và sống hạnh phúc đồng thời ở cả thế giới thực lẫn ảo: Keanu Reevesi trong bộ đồ đen. Tôi cũng không có ý chỉ “người siêu phàm”, được ban cho những khả năng và năng lực được tăng cường, vượt qua những khả năng mà bản thân chúng ta hiện đang có. Tôi muốn nói đến một con người được tái thiết mới với những tế bào được chỉnh sửa, người mà chúng ta nhìn thấy và cảm thấy (gần như) giống bạn và tôi. Một người phụ nữ bị trầm cảm dai dẳng, tàn tật, mà các  tế bào thần kinh (neuron) của cô được kích thích bằng các điện cực. Một cậu thiếu niên đang trải qua việc ghép tủy xương thử nghiệm, sử dụng các tế bào được chỉnh sửa gen để chữa bệnh hồng cầu hình liềm. Một bệnh nhân tiểu đường típ 1 được truyền tế bào gốc của chính mình, mà những tế bào đó đã được điều chỉnh để sinh ra hormone insulin nhằm duy trì đường huyết (nguồn năng lượng của cơ thể) ở mức bình thường…